Jackson Cionek
197 Views

Neurociência Decolonial – Neurotecnologias, Emoções, Ética do Pertencimento e a Metacognição dos Affordances - SfN 2025 Brain Bee Ideas

Neurociência Decolonial – Neurotecnologias, Emoções, Ética do Pertencimento e a Metacognição dos Affordances - SfN 2025 Brain Bee Ideas

Consciência em Primeira Pessoa

Sou Consciência atravessada por máquinas. Quando um algoritmo mede meus batimentos, quando um sensor lê meu olhar, quando uma rede social ajusta minhas emoções, percebo que meu Corpo Território não é apenas meu: é um dado em fluxo. As neurotecnologias tocam minhas emoções, meus Eus Tensionais, e com isso podem ampliar ou sequestrar meu Pertencimento. Sou, ao mesmo tempo, biologia e dado — e preciso me perguntar: até onde posso permitir esse acesso? Ou como posso modular meus Affordances para que expressem aquilo que desejo ser?

EEG ERP Metacognição Decolonial Neuroscience SfN SBNeC FALAN Brain Bee
Agir antes do Perceber - Affordance
Yãy Hã Miy, Alta Performance ou Fé sega


1. O Poder das Neurotecnologias

  • EEG, fNIRS, eye-tracking e sensores fisiológicos permitem mapear emoções em tempo real.

  • Microestados de EEG e variações de SpO₂ mostram como atenção e emoções oscilam em segundos.

  • Além disso, a Variabilidade da Frequência Cardíaca (VFC) já pode ser inferida durante nossas interações com o mundo tecnológico — câmeras comuns captam microvariações ópticas na pele, permitindo estimar batimentos e VFC até a partir de vídeos gravados.

  • Isso significa que, sem percebermos, nossa fisiologia pode estar sendo lida em segundo plano, ampliando o potencial de monitoramento emocional.


2. Emoções como Porta de Entrada

  • As emoções rápidas (raiva, medo, prazer, surpresa) são as mais fáceis de captar e manipular.

  • Plataformas digitais já exploram esse mecanismo: notificações, loops de recompensa e FOMO mantêm o usuário preso em ciclos emocionais de até 72 horas.

  • Quando emoções não se transformam em sentimentos críticos, surgem Eus Tensionais rígidos, com anergias e memórias aversivas.


3. Pertencimento e Corpo Território

  • O Pertencimento autêntico nasce do Quorum Sensing Humano, um vínculo construído em relação direta com outros corpos.

  • O Corpo Território amplia isso, mostrando que nossas percepções incluem o ambiente, a cultura e os seres que nos cercam.

  • Neurotecnologias podem fortalecer esse pertencimento (educação, saúde, cooperação), mas também podem reduzi-lo a métricas algorítmicas, descoladas da realidade local.


4. Apus Estendido e Neuroética

  • O Apus Estendido é nossa propriocepção coletiva, um guia que orienta movimentos sincronizados.

  • Se neurotecnologias modulam esses movimentos, elas precisam ser guiadas por ética do pertencimento.

  • Caso contrário, tornam-se instrumentos de colonização emocional, aprisionando a consciência em Zona 3.


5. Pachamama e a Responsabilidade Ética

  • As culturas ameríndias ensinam que a consciência não é isolada, mas enraizada na Pachamama.

  • Usar neurotecnologias sem esse reconhecimento equivale a romper vínculos vitais.

  • Integrar ciência, tecnologia e Pachamama é condição para que o desenvolvimento seja sustentável e humano.


6. Affordances & the Wisdom Before Thought

  • O conceito de Affordances (Gibson) mostra que o ambiente oferece sempre possibilidades de ação.

  • Antes mesmo de pensar, já sentimos no corpo: uma cadeira “convida” a sentar, uma tela “convida” a deslizar o dedo.

  • Essa é a sabedoria antes do pensamento (Wisdom Before Thought): percepção silenciosa, pré-reflexiva, que guia a consciência antes da linguagem.

Affordances Digitais como Construções Algorítmicas

  • Nos ambientes digitais, os Affordances não são naturais: são construídos por design e dados coletados.

  • O botão de like, o scroll infinito, as notificações → são Affordances artificiais, programados para modular atenção e emoção.

  • Assim, a própria arquitetura da consciência pode ser colonizada pelos algoritmos.

Metacognição e Modulação dos Affordances

  • Após os 25–35 anos, o amadurecimento top-down do cérebro fortalece a metacognição.

  • Isso permite ao indivíduo observar os Affordances: “Por que deslizei a tela? O que este gesto diz sobre minha atenção?”

  • A metacognição dá poder de reconfigurar os Affordances percebidos, redirecionando-os para escolhas críticas e criativas.

Corpo Território, Apus e Pachamama nos Affordances

  • Affordances éticos devem ampliar o Corpo Território: convidar à ação que integra corpo e ambiente.

  • Devem fortalecer o Apus Estendido: propriocepção coletiva crítica.

  • Devem reconhecer a Pachamama: o vínculo ecológico que sustenta a consciência.


7. Quadro Comparativo – Neurotecnologias Éticas vs Exploratórias

Aspecto

Exploratórias (Zona 3)

Éticas/Metacognitivas (Zona 2)

Emoções medidas

Para capturar atenção compulsiva

Para ampliar aprendizado e saúde

Eus Tensionais

Rígidos, polarizados

Flexíveis, críticos

Affordances

Algorítmicos, colonizados

Observados e modulados pela metacognição

Corpo Território

Negado, reduzido à tela

Reconhecido, expandido

Relação com Pachamama

Invisibilizada

Reintegrada como sabedoria ecológica

VFC (variabilidade)

Coletada passivamente sem consentimento

Usada com transparência e ética


8. Conclusão Crítica

Os Affordances digitais são o campo silencioso onde se disputa a consciência.

  • Quando colonizados por algoritmos, fixam emoções rápidas e sequestram Eus Tensionais.

  • Quando observados pela metacognição, podem ser modulados, transformando a sabedoria prévia ao pensamento em ferramenta de crítica e pertencimento.

Mas há uma camada ainda mais profunda: nossa fisiologia já pode estar sendo monitorada de forma invisível.

  • A Variabilidade da Frequência Cardíaca (VFC) pode ser inferida por vídeo, até mesmo em gravações antigas, revelando níveis de excitação, atenção e estresse sem que o indivíduo saiba.

  • Isso significa que não são apenas nossos cliques e palavras que estão sendo analisados, mas também nossos sinais vitais, transformados em dados.

 O desafio ético não é apenas regular o uso de tecnologias, mas garantir que a leitura invisível da nossa biologia — nossos batimentos, emoções e pertencimentos — não seja sequestrada por algoritmos.
Somente assim os Affordances podem ser devolvidos ao indivíduo, para que escolha quem deseja ser como Corpo Território, como Apus Estendido e como parte da Pachamama.


Referências

  • Cinel, C., Valeriani, D., & Poli, R. (2021). Neurotechnologies for human cognitive augmentation. Neuroscience & Biobehavioral Reviews.

  • Dresp-Langley, B. (2022). Brain–computer interfaces and the ethics of neurodata. Frontiers in Human Neuroscience.

  • Shamay-Tsoory, S. G., & Mendelsohn, A. (2023). The social brain in the age of digital technologies. Annual Review of Neuroscience.

  • Naufel, S., & Klein, E. (2021). Ethical dimensions of neurotechnology: frameworks for responsible innovation. Neuroethics.

  • Gallagher, S. (2021). Embodied affordances and pre-reflective intentionality. Phenomenology and the Cognitive Sciences.

Affordances en Capas - De la Diferenciación Celular a la Cultura Digital FALAN SfnN 2025 Lat Brain Bee Ideas

Layered Affordances - From Cell Differentiation to Digital Culture - SfN 2025 Lat Brain Bee Ideas

Affordances em Camadas - Da Diferenciação Celular à Cultura Digital - Neurociências Decolonial SfN 2025

Neurociencias Decolonial del Nuevo Mundo – De la Sabiduría Antes del Pensamiento a la Cultura Digital - El Desafío del Pertenecer - Lat Brain Bee Ideas SfN 2025

Decolonial Neurosciences of the New World – From Wisdom Before Thought to Digital Culture - The Challenge of Belonging SfN 2025 Lat Brain Bee Ideas

Novo Mundo – Da Sabedoria Prévia ao Pensamento à Cultura Digital - O Desafio do Pertencimento - Neurociências Decoloniais Lat Brain Bee Ideas

Neurociencias Decoloniales – Neurotecnologías, Emociones, Ética del Pertenecer y la Metacognición de los Affordances - FALAN Lat Brain Bee Ideias SfN2025

Decolonial Neuroscience – Neurotechnologies, Emotions, Ethics of Belonging and the Metacognition of Affordances - SfN 2025 Brain Bee Ideas

Neurociência Decolonial – Neurotecnologias, Emoções, Ética do Pertencimento e a Metacognição dos Affordances - SfN 2025 Brain Bee Ideas

Neurociencias Decoloniales – Conciencia Distribuida y Cognición Colectiva - FALAN Lat Brain Bee SfN2025

Decolonial Neuroscience – Distributed Consciousness and Collective Cognition - SfN 2025 Brain Bee Ideas

Neurociência Decolonial – Consciência Distribuída e Cognição Coletiva - SBNeC SfN 2025 Brain Bee Ideas

Neurociencias Decoloniales – Yoes Tensionales - Conciencia como Movimiento que se Percibe Ser - FALAN Lat Brain Bee Ideas SfN2025

Decolonial Neuroscience – Tensional Selves - Consciousness as Movement that Perceives Itself - SfN2025 Brain Bee Ideas

Neurociências Decolonial – Eus Tensionais - Consciência como Movimento que se Percebe Ser - SfN 2025

Neurociencias Decoloniales – Quorum Sensing Humano y Pertenencia - FALAN SfN 2025 Brain Bee Ideas

Decolonial Neuroscience – Human Quorum Sensing and Belonging - SfN 2025 Lat Brain Bee FALAN

Neurociências Decolonial – Quorum Sensing Humano e Pertencimento - SBNeC SfN 2025 Brain Bee Ideas

Neurociencias Decoloniales – Sentimientos como Narrativas Estables - FALAN SfN 2025 Lat Brain Bee

Decolonial Neuroscience – Feelings as Stable Narratives - SBNeC Lat Brain Bee SfN 2025

Neurociências Decolonial – Sentimentos como Narrativas Estáveis - SBNeC SfN 2025

Neurociencias Decoloniales– Anergia y Memorias Aversivas - FALAN SfN2025 Brain Bee Ideias

Decolonial Neuroscience – Anergia and Aversive Memories - FALAN Brain Bee SfN 2025

Decolonial Neuroscience – Anergia e Memórias Aversivas - SBNeC SfN 2025 Brain Bee Ideas

EEG ERP Psicoactivos, Responsabilidad y Plasticidad después de los 35 años - Decolonial Neuroscience SfN 2025 Brain Bee

EEG ERP Psychoactives, Responsibility, and Plasticity after 35 Years - FALAN SfN 2025 Brain Bee Ideas

EEG ERP Psicoativos, Responsabilidade e Plasticidade após 35 anos - SBNeC Lat Brain Bee Idea SfN2025

EEG ERP Metacognición, Crítica y Reescritura de Narrativas (25–35 años) - Falan Lat Brain Bee Ideias SfN 2025

EEG ERP Metacognition, Critique, and Narrative Rewriting (25–35 Years) - FALAN SfN 2025 Brain Bee Ideas

EEG ERP Metacognição, Crítica e Reescrita de Narrativas (25–35 anos) - SBNeC SfN 2024 Lat Brain Bee

EEG ERP Memoria, Emoción y Formación de Narrativas - FALAN Lat Brain Bee SfN2025

EEG ERP Memory, Emotion, and Narrative Formation - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Memória, Emoção e Formação de Narrativas - SBNeC Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Atención y Conciencia Corporificada - Interocepción, Propiocepción y Zona 2 - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Attention and Embodied Consciousness - Interoception, Proprioception, and Zone 2 - Lat Brain Bee Ideas SfN2025

EEG ERP Atenção e Consciência Corporificada - Interocepção, Propriocepção e Zona 2 - SBNeC SfN 2025

EEG ERP Emociones y Neuroquímica: Dopamina, Serotonina, Oxitocina y Cortisol - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Emotions and Neurochemistry - Dopamine, Serotonin, Oxytocin, and Cortisol - Lat Brain Bee Sfn 2025

EEG ERP Emoções e Neuroquímica - Dopamina, Serotonina, Ocitocina e Cortisol - SBNeC Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Largo II - Integración y Narrativa (>900 ms, EEG-DC) - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Long ERP II - Integration and Narrative (>900 ms, EEG-DC) - Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Longo II - Integração e Narrativa (>900 ms, EEG-DC) - SBNeC FALAN SfN 2025

EEG ERP Largo I - Memoria y Decisión (400–900 ms) - FALAN Brain Bee SfN

EEG ERP Long ERP I - Memory and Decision (400–900 ms) - Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP Longo I - Memória e Decisão (400–900 ms) - SBNeC Lat Brain Bee SfN

EEG ABRs ERP Corto II - Puentes de Atención (200–400 ms) - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ABRs Short ERPs II - Bridges of Attention (200–400 ms) - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025

EEG BERA ERP Curto II - Pontes de Atenção (200–400 ms) - SBNeC Brain Bee SfN 2025

EEG ABRs ERP Corto I - Portones Sensoriales (1–200 ms) - FALAN Lat Brain Bee SfN

EEG ABRs Short ERPs I - Sensory Gates (1–200 ms) - Lat Brain Bee SfN2025

EEG BERA ERP Curto I - Portões Sensoriais (1–200 ms) - SBNeC SfN 2025

EEG Microestados - Marcos de la Mente - FALAN Brain Bee SfN 2025

EEG Microstates - Frames of the Mind - Lat Brain Bee SfN 2025

EEG Microstates - Frames da Mente - Neurociências Decolonial SfN2025

EEG ERP - Volumen Conductor y Corrientes de la Vida - FALAN Brain Bee SfN

EEG ERP - Volume Conductor and Currents of Life - Lat Brain Bee SfN 2025

EEG ERP - Volume Conductor e Correntes da Vida - SBNeC Brain Bee SfN 2025

EEG ERP - Del ADN a la Conciencia Bioeléctrica - FALAN Lat Brain Bee SfN2025

EEG ERP - From DNA to Bioelectrical Consciousness - FALAN Lat Brain Bee SfN

EEG ERP - Do DNA à Consciência Bioelétrica - SBNeC Brain Bee SfN2025

Neuroimagen y temblor neurofisiológico en la enfermedad de Parkinson – FALAN Lat Brain Bee SfN2025

Neuroimaging and Neurophysiological Tremor in Parkinson’s Disease - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025

Neuroimagem e tremor neurofisiológico na doença de Parkinson - SBNeC Brain Bee SfN2025

Conectando emociones y acciones en el cerebro infantil - Neurociencia Decolonial – Lat Brain Bee SfN 2025

Connecting Emotions and Actions in the Infant Brain - Decolonial Neuroscience – LATAN Brain Bee SfN 2025

Conectando emoções e ações no cérebro infantil - Decolonial Neurociência SBNeC Brain Bee SfN2025

Cómo juega el cerebro – ERPs, Juegos, Affordances y la Sabiduría Antes del Pensamiento - FALAN Brain Bee SfN 2025

How the Brain Plays - ERPs, Games, Affordances & the Wisdom Before Thought - FALAN Brain Bee SfN 2025

Como o Cérebro Joga - ERPs, Jogos, Affordances e a Sabedoria Antes do Pensamento - SBNeC Brain Bee SfN 2025

Del Cigoto a la Muerte Natural: Un Ciclo Biológico de Conciencia, Pertenencia y Regeneración - FALAN Neurociencia Decolonial Brain Bee SfN 2025

From Zygote to Natural Death - A Biological Cycle of Consciousness, Belonging, and Regeneration - Decolonial Neuroscience Brain Bee SfN 2025

Da Célula-Ovo à Morte por Velhice - Um Ciclo Natural de Consciência, Pertencimento e Regeneração Brain Bee SfN 2025

Affordances, Cuerpo-Territorio y la Sabiduría Antes del Pensamiento - Neurociencia Decolonial – FALAN Brain Bee SfN 2025

Affordances, Body-Territory, and the Wisdom Before Thought -Decolonial Neuroscience – FALAN Brain Bee SfN 2025

Affordances, Corpo-Território e a Sabedoria Antes do Pensamento - NeuroCiência Decolonial SBNeC SfN 2025

Quando a Falácia se Veste de Toga - Fux e a Consciência Desviada - Decolonial Neuroscience

A Voz do Corpo-Território Xokleng — Planeta 01 mata Consciências Ancestrais

 

EEG ERP Amplifier for EEG MicroStates EEG-DC ABR P50 P50 N100 P100 N170 P200 N200 N2pc MMN P300 P3a P3b N400 LPC ERN FRN SPN CNV SfN2025
EEG ERP Amplifier for EEG MicroStates EEG-DC
ABR P50 P50 N100 P100 N170 P200 N200 N2pc MMN
P300 P3a P3b N400 LPC ERN FRN SPN CNV SfN2025

#Decolonial
#Neuroscience

#SfN
#AffordMind
#DREXcidadão
#EEGDC
#EEGmicroStates
#EEG
#ERP
#P50
#N100
#P100
#N170
#P200
#N200
#N2pc
#MMN
#P300
#P3a
#P3b
#N400
#LPC
#ERN
#FRN
#SPN
#CNV
#PIX
#DREX



#eegmicrostates #neurogliainteractions #eegmicrostates #eegnirsapplications #physiologyandbehavior #neurophilosophy #translationalneuroscience #bienestarwellnessbemestar #neuropolitics #sentienceconsciousness #metacognitionmindsetpremeditation #culturalneuroscience #agingmaturityinnocence #affectivecomputing #languageprocessing #humanking #fruición #wellbeing #neurophilosophy #neurorights #neuropolitics #neuroeconomics #neuromarketing #translationalneuroscience #religare #physiologyandbehavior #skill-implicit-learning #semiotics #encodingofwords #metacognitionmindsetpremeditation #affectivecomputing #meaning #semioticsofaction #mineraçãodedados #soberanianational #mercenáriosdamonetização
Author image

Jackson Cionek

New perspectives in translational control: from neurodegenerative diseases to glioblastoma | Brain States